As caldeiras estancas producen a súa combustión nunha cámara estanca. O aire recóllese dende o exterior. Dende o ano 2010 xa non se permiten as caldeiras atmosféricas e dende o ano 2015, ademais, óptase pola normativa ErP que obriga a instalar caldeiras de condensación por eficiencia enerxética, aínda que se poden manter as caldeiras estancas que xa existen instaladas.
Que é exactamente unha caldeira estanca?
As caldeiras estancas utilizan gas natural e caracterízanse porque teñen unha cámara de combustión que se atopa completamente selada, é dicir: toman o aire procedente do exterior para poder xerar a súa chama e, unha vez xerada esa combustión en combinación co gas, proceden a expulsar o gas xerado grazas a un sistema de dobre conduto.
Trátase de caldeiras pechadas que recollen o aire do exterior, e eliminan desta forma calquera conduto de aire entre o fogar e a caldeira. Para logralo, utilizan ese sistema de dobre conduto que conduce o aire dende o exterior ata o fogar e posteriormente evacúa os fumes cara ao exterior.
A diferenza fundamental e pola que son obrigatorias desde o ano 2010, en substitución das caldeiras atmosféricas, é que toman o aire do exterior. As caldeiras atmosféricas toman o aire do local onde están instaladas, polo que son moito menos seguras. De feito, dende o ano 2010 e debido ao Regulamento de instalacións térmicas en edificios (RITE), queda prohibido instalar caldeiras atmosféricas en calquera tipo de edificio. Dende o ano 2015 só se permite usar caldeiras de condensación.
Xunto coas caldeiras de condensación, son as únicas que están permitidas na actualidade, aínda que as caldeiras de condensación son claramente moito máis avanzadas que as estancas, xa que se aproveitan dun concepto coñecido como a “calor latente”, que é a calor que se xera nun cambio de fase, dun estado gasoso, que é no que está o vapor, a un estado líquido. Para ser máis gráficos, a caldeira de gas natural de condensación sería unha especie de “quentador”, o cal, grazas ao gas natural que se insufla ao comezo da xeración de gases, vai xerando unha serie de vapores que se transmiten ao intercambiador para quentar a auga que flúe polo seu interior.
Ao existir unha entrada de auga fría e unha saída de auga quente, xeramos a auga quente sanitaria ou a auga para a calefacción que precisamos.
Se queres ver un vídeo explicativo da diferenza entre os dous tipos de caldeiras, as máis convencionais e as de condensación, recomendámosche que nos sigas en Instagram e vexas esta historia.
Normativa vixente (RITE + ErP)
Para que poidas entender esta evolución tan rápida que se produciu no mundo das caldeiras, cómpre ter en conta dúas normativas clave: o Regulamento de instalacións térmicas en edificios (RITE) do ano 2010 e a Directiva sobre o deseño ecolóxico Ecodesign, máis coñecida como ErP.
No Regulamento de instalacións térmicas en edificios (RITE) do ano 2010 estableceuse a prohibición de instalar caldeiras atmosféricas novas, pero permitiuse seguir utilizando as que xerasen ata 70 kW antes da data límite. Estas últimas xa non se poden instalar dende ese ano, pero si seguir funcionando, porén, deben substituírse por caldeiras estancas ou de condensación no caso de que se estraguen ou precisen reparación. Esta prohibición xorde porque as caldeiras atmosféricas recollen o aire que precisan para a súa combustión do mesmo cuarto onde se atopan instaladas, o que pode xerar problemas na saída de fumes, que á súa vez poden provocar emisións perigosas de monóxido de carbono no interior da vivenda.
As caldeiras estancas, obrigatorias dende entón, proporcionan unha seguridade e unha eficiencia de enerxía moi superior ao contar cun circuíto de combustión pechado e ventilación exterior forzada, como puidemos comprobar no apartado anterior.
Ademais, a Directiva sobre o deseño ecolóxico Ecodesign, máis coñecida como ErP, establece os requirimentos mínimos relativos á eficiencia enerxética de emisións e de niveis de ruído para os equipos que produzan calor, depósitos e caldeiras de ata 400 kWh e 2.000 litros.
Neste sentido, a ErP define:
- Niveis mínimos de eficiencia cos que deben contar as caldeiras.
- Emisións máximas de NOx (óxidos de nitróxeno).
- Niveis de ruído para bombas de calor, bombas de calor ACS, termos eléctricos e caldeiras de calquera tipo.
- O nivel máximo de perdas térmicas nos depósitos de auga quente sanitaria.
Baseámonos nesta normativa do ano 2015 para afirmar que as únicas caldeiras que se poden comercializar e instalar son as caldeiras de condensación, aínda que poden manterse as caldeiras estancas ou as atmosféricas sempre que superen as inspeccións periódicas de gas. O que se prohibe é a fabricación de caldeiras atmosféricas ou a instalación de novas caldeiras estancas.
Un exemplo do tipo de etiqueta que acompaña a toda caldeira que se comercialice dende o ano 2015 é a que podemos ver a continuación, no exemplo para unha caldeira mixta, que é a que xera calefacción e auga quente sanitaria:
É moi importante repetir que unha caldeira estanca ou atmosférica, mentres supere a inspección de gas, pode seguir utilizándose, aínda que a súa comercialización se atope prohibida nestes momentos.
A alternativa actual: a caldeira de condensación
Na actualidade a única alternativa ás caldeiras estancas son as caldeiras de condensación, xa que, como indicamos polas normativas actuais, estamos obrigados a cumprir cunha serie de requisitos e normativas á hora de instalar novas caldeiras. Tamén tes que saber que toda caldeira de condensación tamén é estanca. De calquera forma, optar por unha caldeira de condensación só nos proporcionará vantaxes, entre as que podemos atopar as seguintes:
Maior eficiencia e aforro
As caldeiras de condensación aproveitan a calor latente, que, como xa vimos, é a que se produce co cambio de estado gasoso a líquido dentro da caldeira. Noutro tipo de caldeiras, esta calor procedente do vapor de auga xerado dentro da caldeira non se reaproveita, mentres que nas caldeiras de condensación si: xera menos consumo de gas e contribúe directamente ao aforro enerxético.
O rendemento típico é de entre un 92 % e un 106 % para as caldeiras de condensación, respecto do 85 % ao 90 % nunha caldeira estanca convencional. Isto quere dicir que aproveitan nesas porcentaxes o gas natural que se subministra a cada tipo de caldeira.
Máis seguras e ecolóxicas
As caldeiras de condensación reducen nun 70 % as emisións de dióxido de carbono (CO2) e de óxido de nitróxeno (NOx), polo que son un dos sistemas máis respectuosos co planeta á hora de quentar o noso fogar ou proporcionar auga quente. En canto á seguridade das caldeiras de condensación fronte ás estancas, serían de características semellantes, ao evitar en ambos os casos a fuga de gases ao exterior. En calquera caso, sempre é obrigatorio contar con reixas de ventilación para aumentar a seguridade dos cuartos onde se atopan instaladas.
Teño que cambiar a miña caldeira estanca se funciona?
Non precisas cambiar a caldeira estanca se esta se atopa en funcionamento e supera a inspección periódica correspondente.
Preguntas frecuentes sobre caldeiras estancas
É ilegal ter unha caldeira estanca?
Non, o que non se pode é instalar caldeiras estancas na actualidade, como comentamos, dende o ano 2015: pódense instalar caldeiras de condensación e manter as caldeiras estancas que xa existían.
Teño que cambiala se funciona?
Non é obrigatorio cambiala, pero si valorar ao cabo de certo tempo se, por razóns de eficiencia enerxética ou consumo, nos interesa máis instalar unha caldeira de condensación.
Por que xa non se instalan estancas “convencionais”?
Pola normativa ErP, as caldeiras de condensación ofrecen unha maior eficiencia, desta forma aforramos en consumo e aumentamos, ademais, o confort.
Unha caldeira de condensación é tamén estanca?
Si, todas as caldeiras de condensación tamén son estancas.
Podo evacuar por fachada cunha estanca?
Só se pode evacuar pola fachada no caso de que estea permitido; o normal é evacuar pola cuberta do edificio, aínda que, coas caldeiras de condensación e con baixo índice de NOx, poden producirse excepcións, así como no caso das vivendas unifamiliares que requiren de estudos á medida.
Teño cheminea colectiva (shunt), que opcións hai?
As chemineas colectivas (denominadas shunt) son aquelas nas que pequenas chemineas procedentes de cada unha das vivendas desembocan nunha superior. Nestes casos, o máis conveniente é consultar cun instalador autorizado as modificacións que se deben realizar ou como adaptar a caldeira a este tipo de instalacións.
